Quellen zur Geschichte der Juden im Bistum Würzburg (1273-1347)

Zurück zur Übersicht

657 Quellen in diesem Teilcorpus. Sie sehen die Quelle 55.

Bm. Würzburg 1, Nr. 55

1283 August 12

Rudolf, der verstorbene Küster des Johannesstifts in Haug vor Würzburg, hat den dortigen Dekan Albert, den Kanoniker Peter und den Johanniter Gotfried in seinem Testament beauftragt, mit seinem Vermögen am Petrusalter der Hauger Stiftskirche eine Vikarie zu errichten. Erwähnung von Schulden des Stifts bei ungenannten Juden, die der Verstorbene teilweise beglichen hat.

In nomine Domini amen. Albertus decanus totumque capitulum ecclesie sancti Johannis in Houge extra muros Herbipolenses omnibus presentes litteras inspecturis salutem in domino sempiternam. Contentionis prestat materiam ignorantia rei geste unde multis incommodis occurritur utiliter et prudenter quotiens presentis etatis actus et negotia scripturarum testimonio perhennantur.

Notum sit igitur tam presentibus quam futuris presentium inspectoribus universis quod cum bone memorie Rudolfus olim custos ecclesie nostre in ultima sua voluntate Alberto decano magistro Petro concanonicis nostris et fratri Godfrido hospitalis sancti Johannis domus Herbipolensis suis fidecommissariis commisisset ut iuxta facultates suas pro constituenda vicaria ad altare sancti Petri in nostra ecclesia in anime sue remedium redditus emerentur iidem fidecommissarii estimatis facultatibus Rudolfi custodis predicti voluntatem defuncti in constituenda vicaria et emendis redditibus vellent exequi ut debebant. Nos cum peccuniam pro deducendis debitis quibusdam gratitudinibus et plurimum urgentibus necessariam haberemus redditus quinquaginta maldrorum siliginis claustralis mensure nostre annis singulis solvendis in civitate Herbipolensi de bonis nostris videlicet de allodio nostro sito in Rotendorf valente singulis annis viginti maldra siliginis et de tertia parte tocius decime tam vini quam annone ville Rotendorf necnon de decima vini et frumenti in villa Lengenvelt que quidem decime cum dicto allodio ad ecclesiam nostram Rotendorf pertinent de voluntate et consensu venerabilis patris et domini nostri Bertholdi herbipolensis episcopi vendimus et tradimus Alberto decano magistro Petro et fratri Godfrido fidecommissariis predictis ementibus eosdem redditus pro constituenda vicaria ad altare sancti Petri predictum et pro vicario eiusdem altaris qui pro tempore fuerit. Ipsosque fidecommissarios nomine dicti vicarii in possessionem dictorum bonorum et reddituum inducimus corporalem pro precio centum viginti quinque librarum Hallensium. Ita sane quod vicarius altaris sancti Petri prefati qui pro tempore fuerit ipsum altare officiando procuret ac choro deserviat secundum quod vicarii ecclesie nostre choro consueverunt in divinis officiis deservire.

Quod quidem precium confitemur nos habuisse recepisse et in usus ecclesie nostre necessarios et utiles convertisse videlicet pro deducendis debitis que apud iudeos accessionibus et voragine usurarum plurimum augebantur. Renunciantes exceptioni nostro numerate non solute non habite peccunie restitutioni in integrum et omni auxilio iuris tam canonici quam civilis volentes et consentientes ut vicarius altaris predicti qui pro tempore fuerit bona et decimas prefatas in sua potestate habeat, teneat et fructus earundem decimarum libere singulis annis locando vendendo aut quovis alienationis genere sibi prospiciendo precipiat donet de bonis et decimis supradictis sibi de quinquaginta maldris siliginis tempore messis debite et consuete primitus satisfiat. Et siquid nomine fructuum excreverit deductis eisdem quinquaginta maldris id ad nos et ad ecclesiam nostram debet libere pertinere. Si vero sterilitate grandine tempestate vi hostium aut alio quocumque casu fortuito defectus fuerit ut de allodio et decimis supradictis redditus quinquaginta maldrorum siliginis predictorum haberi non possint huiusmodi defectus non ad nos sed ad vicarium qui pro tempore fuerit pertinebit.

Et si quod absit vicarium predicti altaris qui pro tempore fuerit in precipiendis predictis quinquaginta maldris per nos aut occasione nostri contigerit impedimentum aliquod sustinere. Id sibi promittimus sine contradictione qualibet removere et dampna ac expensas que et quos propter huiusmodi impedimentum sustinuerit aut fecerit integraliter resarcire et super hiis absque alterius probationis honere suo simplici verbo stare dantes nichilominus potestatem. Conmendatori et fratribus hospitalis sancti Johannis domus Herbipolensis dampna et expensas occasione dicti impedimenti per sepedictum vicarium habita vel habitas nomine ipsius a nobis repetendi si eisdem fratribus id videbitur expedire. Et ad huiusmodi dampnorum et expensarum refusionem ipsis fratribus nomine prenotati vicarii faciendam nos presentibus obligamus.

Preterea volumus et etiam consentimus ut idem vicarius vices suas dimittere valeat propter defectum sue prebende vel alia iusta de causa prout alii vicarii nostre ecclesie secundum consuetudinem hactenus observatam vices suas dimittere consueverunt. Fridericus quoque nunc vicarius ecclesie in Rotendorf et successores sui qui pro tempore fuerint de prebenda sibi debita non ad allodium et decimas iamdictas, sed ad nos et ad ecclesiam nostram de cetero respectum habebunt. Qui etiam Fridericus vicarius in nostra presentia constitutus renunciavit suo et successorum suorum nomine de consensu domini Wernheri de Tannenberg archidiaconi sui omni iuri quod sibi competit et competere poterit ratione prebende sue in allodio et decimis supradictis. Quem quidem vicarium de Rotendorf qui pro tempore fuerit de prebenda sua de aliis bonis nostris volumus expedire et ad hoc faciendum nos presentibus obligamus ut autem hec venditio nostra et premissa omnia et singula rata et firma perpetuo remaneant presens Instrumentum exinde confectum sigillorum venerabilis patris et domini nostri Bertholdi Herbipolensis episcopi capituli maioris ecclesie Herbipolensis nostre ecclesie et domini W[ernheri] de Tannenberg archidiaconi prefati appensionibus voluimus communiri.

Nos Bertholdus dei gratia herbipolensis episcopus supra sepedictam venditionem ratam et gratam habentes eidem consentimus et ad perpetuam firmitatem sigillum nostrum presentibus duximus apponendum.

Datum et actum anno Domini millesimo CCᵒ LXXX tercio pridie idus augusti.

Presentibus domino Manegoldo summo preposito domino Alberto decano domino Arnoldo custode magistro Gregorio archidiacono domino Wernhero de Tannenberg archidiacono domino Rudolfo scolastico et officiali canonicis Herbipolensibus. Item domino Alberto decano in Houge Friderico scolastico Gernodo cantore Henrico custode Heroldo de Roedenhusen Otthone de Espenvelt et Friderico de Widern canonicis in Houge. Item fratre Godfrido de Antigua Curia, fratre Johanne de Grastel, fratre Friderico custode, fratre Conrado de Leimgruͦbere, fratre Heinrico de Randesacker, fratre Tylemanno de Maguntia, fratre Heinrico Schiltungo, fratre Bertholdo cellerario, fratribus de Hospitali sancti Johannis domus herbipolensis. Item Friderico vicario sancti Pantaleonis, magistro Otthone de Fulda, Wielando tabellione, Conrado scolare magistri Gregorii, Karstano famulo eiusdem, Heinrico de Swinfᵒurthe, Wolfelino dicto Walckᵒun, Volckelino dicto Trᵒueber, Friderico plebano de Rotendorf, Bertholdo sculteto ibidem, Heinrico et Marquardo fratribus eiusdem sculteti et aliis quampluribus testibus fidedignis.

Überlieferung:

Würzburg, StA, Würzburger Urkunden 4102, Orig., lat., Perg.

  • Bünz, Stift Haug (1998), S. 524.

(bkr.) / Letzte Bearbeitung: 24.02.2022

Zitierhinweis

Corpus der Quellen zur Geschichte der Juden im spätmittelalterlichen Reich, hg. v. Alfred Haverkamp und Jörg R. Müller, Trier, Mainz 2015, WB01, Nr. 55, URL: https://www.medieval-ashkenaz.org/WB01/WB-c1-002t.html (Datum des Zugriffs)

Lizenzhinweis

Die Datensätze stehen unter einer Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) Lizenz und können unter Berücksichtigung der Lizenzbedingungen frei nachgenutzt werden. Sofern nicht anders angegeben, sind die verwendeten Bilder urheberrechtlich geschützt.

Zurück zur Übersicht