Von Werra und Leine bis zum Bober: Quellen zur Geschichte der Juden in Thüringen und Sachsen

Zurück zur Übersicht

281 Quellen in diesem Teilcorpus. Sie sehen die Quelle 207.

Thüringen/Sachsen 1, Nr. 206

1332 November 11, Erfurt

Eingang der Freizinszahlungen in Erfurt im Freizinsbezirk St. Severi. Mehrere Bürger sowie der Propst des Neuwerksklosters und der Rat der Stadt Erfurt zinsen unter anderem für Gebäude und Grundstücke, die von Juden bewohnt sind, zu Juden benachbart sind oder in der Judengasse liegen. Gegen Ende der gesamten Liste finden sich die jüdischen Freizinszahler, die für Höfe oder Hofanteile Zahlungen leisten. Die jüdische Gemeinde zahlt Freizinsen für ein Gehöft, die Mikwe, den Friedhof und die Synagoge. Zu etlichen Freizinsgütern werden die Vorbesitzer genannt:

fol. 226r

Anno domini millesimo CCCᵒXXXᵒII in festo beati Martini liber census datus est in ecclesia sancti Severi Erfordii.

fol. 228r

[1] Prepositus novi operis […]

fol. 228v

Item de apotheca Th. vicedum apud scolas judeorum I den.

fol. 230r

[2] Consules Erfordenses […]

fol. 230v

Item de curia, quondam Johannis de Ach (1) apud Geram in plateam judeorum VII den.

[…]

Item de curia Banken judee p[ro]pe domum consulum I obl.

[…]

[3] Conrad de Hersvelde […]

Item de domo inder Crutgazze, in qua moratur Kalman II sol.

[…]

Item de domo frigido (2) balneo adiacente in der Crutgazze X den.

[…]

Item de domo adiacente lapidee domui Fivis iudei I sol.

[…]

[4] Conrad Brunonis […]

Item de curia inspacie dicti Werd inter judeos (3) apud Crutstege I sol.

fol. 231v

[5] Conrad de Wizzense senior de dimidia curia inter judeos in der Crutgazze, Liben judei I obl.

Item de curia Phyfis iudei in der Crutgazze VI den.

fol. 233v

[6] Hartungus de Smedestete de VII curiis in platea judeorum II den.

fol. 234r

[7] Heinrich de Arnstete de dimidia curia Natan, judei de Erbipoli, inter judeos I obl.

fol. 236v

[8] Heinrich de Bintersleyben […]

Item de curia apud curiam dicti Druckescherf inter judeos in parochiam sancti Martini, quondam domine de Lubellin, in qua moratur Vyfis II den.

fol. 238r

[9] Johannes de Kollede de curia, qua inhabitat Moyses in der Crutgazze I sol.

fol. 239v

[10] (4) Ludewicus de Vrinstete de dimidia curia Gutel iudee iuxta Kezzelborn quondam Anselmi XV den.

fol. 243v

[11] Th. de Hervirsleyben de orto sito iuxta cimiterium judeorum III obl.

fol. 244r

[12] Waltherus de Vtensberg […]

fol. 244v

[…]

Item de tribus quartalibus curie Abrahe apud Crutstecen I obl.

Item de quartali eiusdem curie, quod dimisit Kalman de Babenberg ab eadem curia, et est sita apud Crutstegen I obl.

Item de dimidia curia Natan, judei de Erbipoli, in der Crutgazze I obl.

[…]

fol. 245r

[…]

[13] Communitas judeorum de dimidia curia Anshelmi an deme schuͦlhove XV den.

Item de cymiterio eorum VI den.

Item de scholis suis VI den.

Item de vico et frigido balneo inder Crutgazze II den.

[14] Samuel, filius Piscis, de sexta parte curie quondam Piscis site exopposito scolis judeorum II den.

[15] Samuel Magnus de quartali eiusdem curie III den.

[16] Josabel, filius Meygeri de Erbipoli, de VIᵗᵃ parte eiusdem quondam II den.

Item iidem Josabel et Salman de Erbipoli, frater suus, de quarta parte eiusdem curie III den.

[17] Loser, filius Baruch, et Bruna, filia Minne, de VIᵗᵃ parte de eiusdem curie II den.

[18] Meyger Polen de quartali curie Bonefant site apud curiam anndeme Honwege I den.

[19] Sozman de III. quartali de eiusdem curie Bonefant, quam tenet manu fideli Hazzelwig VII den.

fol. 245v

[20] Falken, maritus Gnellen (5) de Salza, de quartali curie Bendelonis I obl.

[21] Suzman de quartali eiusdem curie, quam tenet manu fideli heredis Meyger de Vache I den.

[22] Michahel de Ysenach de quartali eiusdem curie Bendelonis I den.

[23] Belkin et Meytin, sorores de Ysenach, de quartali curie Bendelonis I obl.

[24] Meyger, filius Samuel Magni, de dimidia curia iuxta curiam Giselberti Apothecarii XX den.

[25] Minna de Muͦlhusen de quarta dimidia parte de curie XX den.

[26] Meyger amme honwege de curia Michahel de Haynowe, quam tenet manu fideli dicti Michahel VI den.

[27] Meyger de Erbipoli de III quartali curie quondam Hotterman, in qua moratur III den.

[28] Loser, filius Baruch, de quarta parte de curie quondam Hottirman I den.

[29] Suzman de dimidia quarta parte curie quondam Ottonis Pleteners inder Crutgazze, quam tenent manu fideli Cassel et Rachel II den.

[30] (6) Gutha de Weymar et sui heredes de dimidia quartali curie Ottonis Pleteners III obl.

[31] Gutlich, quondam uxor Moyses, de dimidia quarta parte curie quondam Pleteners II den.

[32] Suzmann de dimidia quarta parte curie quondam Ottonis Pleteners, quam tenet manu fideli Bonefant II den.

Item Sozman et Belkint, uxor sua, de VIII parte et XVI parte curie quondam Ottonis Pleteners II den.

Item de XVI parte dimidia curie quondam Ottonis Pleteners et quondam Schorlin I den.

[33] Abraham de Blankenhain de III. quartali minus XIIII parte curie quondam Th. Murer iuxta hospitale III den.

[34] Michahel, filius Natan de Babenberg, de quartali et XIIII parte eiusdem curie iuxta hospitale quondam Th. Mure I den.

[35] Abraham, filius Baruch de Blankenhayn, de curia apud frigidum balneum VI den.

[36] Bruna, filia Piscis, et Piscis, filius suus, de curia lapidea, per quam itur ad scolas de mane et vespere de iure II den.

[37] Samuel, filius Ysaac, de curia patris sui sita ex opposito curie Plebani sancti Martini II den.

fol. 246r

[38] Salman de Erbipoli de curia videlicet III domibus Rychen, judee de Northusen, sitis in platea judeorum I sol.

[39] Meyger de Salza et heredes Ysaac, fratris sui, de curia Benedice judee (7) quondam dominus de Lubellin II den.

Item iidem de curia quondam Salmani de Aschaffenorg apud Meyger de Salza I den.

[40] Michel de Arnstete de dimidia curia in der Crutgazze, quam inhabitavit quondam Vivis de Wie I obl.

[41] Meyger de Salza de curia quondam Fabe, judee, in platea judeorum XVI den.

Item de dimidia curia quondam Gigantis IIIIᵒʳ den.

Item Meyger, Samuel Magnus et Suzman de curia in platea judeorum

in parochie sancta Benedicti prope Marstal consulum in angulo quondam Hermani Aurifabri VI den.

[42] Meyger de Erbipoli de alia dimidia curia quondam Gigantis IIIIᵒʳ.

[43] Meyger amme Honwege de curia quondam Abraham de Blankenhain IIIIᵒʳ.

(1) Der Name Ach steht vermutlich fehlerhaft für Aquis wie es in den vorherigen Registern zu lesen ist.

(2) Das Wort frigido ersetzt das fehlerhafte fridigo.

(3) Die Angabe inter Judeos kann sich allerdings nicht auf die gleichnamige Straße beziehen, da diese nicht an den Krutsteg grenzte. Möglicherweise ist in diesem Fall die Nachbarschaft zu mehreren jüdischen Familien gemeint.

(4) Der gesamte Eintrag wurde nachträglich eingefügt.

(5) Bei dem Namen Gnellen handelt es sich wohl um einen Abschreibefehler, da noch im Vorjahr an dieser Stelle der Name Semelin (Selmelin) steht; vgl. TW01, Nr. 200, Nr. [20].

(6) Die Zeile wird am Rand durch ein Zeichen markiert, dessen Bedeutung sich nicht erschließen lässt.

(7) Hier ist eigentlich die Benediktskirche gemeint, die aufgrund eines Abschreibefehlers in einen Personennamen geändert wurde. Noch 1321 und 1322 ist ex opposito ecclesie sancti Benedicti quondam domine de Lubellin zu lesen; vgl. TW01, Nr. 142, Nr. [30], und TW01, Nr. 147, Nr. [30].

Überlieferung:

Magdeburg, LHA, Cop. 1399 A 2, fol. 226r-249v, Orig.; recherche.lha.sachsen-anhalt.de/digital/Cop__Nr_1399a_2.xml (Digitalisat), lat.

  • Kroner, Festschrift (1884), S. 47 (ungenau).
  • Lämmerhirt, Anfänge (2015), S. 68, 74, 80 f. und 85-88;
  • Matut, Reinheit (2015), S. 51-54;
  • Lämmerhirt, Friedhof (2013), S. 15;
  • Sczech, Zum archäologischen Umfeld (2010), S. 22-25;
  • Stürzebecher, Schatzfund (2010), S. 151 f. und 154 f.;
  • Nitz, Wohnquartier (2010), S. 326-328 und 330;
  • Lämmerhirt, Erfurt (2010), S. 342;
  • Ruf-Haag, Juden (2009), S. 68-72;
  • Nitz, Stadt – Bau (2005), S. 85, vgl. auch das Hausverzeichnis auf der beiligenden CD.

Kommentar:

Vgl. allgemein zu den Freizinsregistern TW01, Nr. 55.

(mlä.) / Letzte Bearbeitung: 15.02.2016

Zitierhinweis

Corpus der Quellen zur Geschichte der Juden im spätmittelalterlichen Reich, hg. v. Alfred Haverkamp und Jörg R. Müller, Trier, Mainz 2015, TW01, Nr. 206, URL: https://www.medieval-ashkenaz.org/TW01/TW-c1-002z.html (Datum des Zugriffs)

Lizenzhinweis

Die Datensätze stehen unter einer Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) Lizenz und können unter Berücksichtigung der Lizenzbedingungen frei nachgenutzt werden. Sofern nicht anders angegeben, sind die verwendeten Bilder urheberrechtlich geschützt.

Zurück zur Übersicht