Von Werra und Leine bis zum Bober: Quellen zur Geschichte der Juden in Thüringen und Sachsen

Zurück zur Übersicht

281 Quellen in diesem Teilcorpus. Sie sehen die Quelle 157.

Thüringen/Sachsen 1, Nr. 156

1323 November 11, Erfurt

Eingang der Freizinszahlungen in Erfurt im Freizinsbezirk St. Severi. Mehrere Bürger sowie der Propst des Neuwerksklosters und der Rat der Stadt Erfurt zinsen unter anderem für Gebäude und Grundstücke, die von Juden bewohnt sind, zu Juden benachbart sind oder in der Judengasse liegen. Gegen Ende der gesamten Liste finden sich die jüdischen Freizinszahler, die für Höfe oder Hofanteile Zahlungen leisten. Die jüdische Gemeinde zahlt Freizinsen für ein Gehöft, die Mikwe, den Friedhof und die Synagoge. Zu etlichen Freizinsgütern werden die Vorbesitzer genannt:

fol. 35r

Anno domini millesimo trecentesimo XXIII in festo beati Martini liber census datus est in ecclesia sancti Severi.

fol. 36v

[1] Prepositus novi operis […]

fol. 37r

Item de apotheca Th. Vicedum apud scolas iudeorum I den.

fol. 38r

[2] Bertoldus et Heinricus, fratres de Arnstete […]

Item de curia Phivis iudei apud Crutgazze VI den.

[…]

fol. 38v

[3] Consules Erfordenses […]

Item de curia Banken, iudee, prope domum consulum I obl.

[…]

[4] Conrad de Hersfelde […]

Item de domo frigido balneo adiacente X den.

[…]

Item de domo adiacente lapidee domum Phivis iudei I sol.

fol. 41r

[5] Hartungus de Smedestete […]

Item de VII curiis in plateam iudeorum II den.

fol. 41v

[6] Heinrich de Arnstete de curia inter iudeos, quam inhabitat Phifis I obl.

Item de curia Natan iudei de Erbipoli inter iudeos I obl.

fol. 42r

[7] Heinrich de Wida […]

Item de curia in plateam iudeorum quondam de Goslar in parochiam sancti Benedicti VI den.

fol. 42v

[8] Heinrich de Bintersleiben […]

Item de curia apud curiam Drackensthorf inter iudeos in parochiam sancti Martini, quondam domini de Lubellin, in qua moratur Vivis, II den.

fol. 43v

[9] Johannes de Collede […]

Item de curia quam inhabitat Moises in der Crutgazze I sol.

fol. 44v

[10] Ludwig de Vrinstete […]

Item de dimidia curia Guteln, iudee, quondam Anselmi iuxta Kezzelborn XV den.

fol. 49r

[11] Th. de Herversleben de orto sito iuxta cimiterium iudeorum III obl.

fol. 49v

[12] Walther de Utensberg […]

Item de III quartali curie Abrahe apud Crutstege I obl.

Item de quartali eiusdem curie, quod dimisit Kalman de Babenberg ab adem curia, et est sita apud Crutstege I obl.

Item de dimidia curia Natan, iudei de Erbipoli I obl.

fol. 50r

[13] Communitas iudeorum de dimidia curia Anselmi, sita in deme Scholhove XV den.

Item de fico et frigido balneo inder Crutgazze II den.

Item de cimiterio eorum VI den.

Item de scolis suis VI den.

[14] Samuel, filius Piscis, de quartali curie et sexta parte curie quondam Piscis site contra scolas V den.

[15] Samuel Magnus de quartali eiusdem curie III den.

[16] Josabel, filius Meiger de Erbipoli, de sexta parte eiusdem curie II den.

[17] Loser, filius Baruch, et Bruna, filia Minne, de sexta parte eiusdem curie II den.

[18] Meiger, filius Abraham de Blankenhain, de curia amme Honwege IIIIᵒʳ den.

Item de quartali curie Bonephant site apud curiam amme Honwege I den.

[19] Hazzelvik de Muͦlhusen de III quartali dimidia curie Bonephant III den.

[20] Mose de Salza de quartali curie quondam Bendelonis, quam tenet manu fideli Falken de Ylmene I obl.

[21] Suzman de quartali eiusdem curie Bendelonis, quam tenet manu fideli heredibus Meiger de Vache I den.

[22] Michahel de Ysenach de quartali curie Bendelonis I den.

[23] Belkint et Meitin, sorores de Ysenach, de quartali dicti curie Bendelonis I obl.

[24] Michael de Hainowe de curia lapidea quondam Fide in der Crutgazze (2) VI den.

fol. 50v

[25] Meiger de Erbipoli de dimidia curia quondam Gigantis sita retro curiam suam (3) IIIIᵒʳ den.

[26] Meiger de Salza de dimidia curia quondam Gigantis IIIIᵒʳ den.

[27] Minne de Muͦlhusen et [...] (4) sui heredes de dimidia curia iuxte curiam Giselberti apothecarii sita XX den.

[28] Meiger (5) Samuel Magni de alia (6) dimidia curia iuxta curiam Giselberti apothecari XX den.

[29] Meiger de Erbipoli de III. quartali curie quondam Hotirmanni, in qua moratur III den.

[30] Loser, filius Baruch, de quartali parte eiusdem curie Hotermanni I den. (7)

[31] Cassel de Blankenhain et Rachel, uxor sua, de dimidia quarta parte curie quondam Ottonis Pleteners in der Cruzgazze II den.

[32] Bonephant, filius Moises inder Cruzgazze, de dimidia quarta parte curie quondam Ottonis Pleteners III obl.

[33] Guta de Wimar et sui heredes de dimidia quartali curie Ottonis Pleteners III obl.

[34] Schorlin, filia Vivis, de XVI parte dimidie curie quondam Ottonis Pleteners I den.

[35] Gutlich, quondam uxor Moises, de dimidia quarta parte curie quondam Otto Pleteners II den.

[36] Cassel et Vroide, uxor sua, filia Gnellin, de VIII parte curie et de XVI parte curie quondam Ottonis Pleteners II den.

[37] Bonephant, filius Moises inder Crutgazze, de dimidia quarta parte curie quondam Ottonis Pleteners II den.

[38] Abraham de Blankenhain de III quartali minus XIIII parte curie quondam Th. Mure iuxta hospitale II den.

[39] Michahel, filius Natan de Babenberg, de quartali et XIIII parte eiusdem curie iuxta hospitale quondam Th. Mure I den.

fol. 51r

[40] Abraham, filius Baruch de Blankenhain, de curia apud frigidum balneum VI den.

[41] Bruna, filia Piscis, et Piscis, filius suus, de curia lapidea, per quam itur ad scolas de mane et de vespe (!) ex iure II den.

[42] Samuel, filius Ysaac, de curia patris sui sita ex opposito curie - - (8) plebani sancti Martini II den.

[43] Salman de Erbipoli de curia Richen, iudee de Nordhusen, sita in platea iudeorum I sol.

[44] Meiger de Salza de curia Fabe iudee in platea iudeorum XVI. den. Item idem Meiger et [...] (4) heredes Ysaac, filius sui, de curia ex opposito Benedicte iudee (8) quondam domine de Lubellin II den.

Item iidem de curia quondam Salmani de Aschafenborg apud Meiger de Salza I den.

[45] Michahel de Arnstete de dimidia curia in der Crutgazze, quam inhabitavit quondam Vivis de Wie I obl.

(1) Über der Zeile wurde de Smedestete nachgetragen.

(2) Aus Platzgründen steht gazze unter der Zeile.

(3) Die Lagebezeichnung retro curiam suam wurde später eingefügt; dabei steht suam aus Platzgründen unter der Zeile.

(4) Auslassung im Original.

(5) Nach der Liste von 1322 war Meir der Sohn Samuel Magnus'. Vermutlich wurde beim Abschreiben die Bezeichnung filius zwischen den beiden Namen vergessen.

(6) Das Wort alia steht über der Zeile.

(7) Die folgenden fünf Einträge von Kassel bis Bonfant sind am Rand mit einer Klammer verbunden, dazu die Notiz: de fis[m] in curia. Die Lesung des gekürzten zweiten Wortes ist unsicher.

(8) Hier ist eigentlich die Benediktskirche gemeint, die aufgrund eines Abschreibefehlers in einen Personennamen geändert wurde. Noch 1321 und 1322 ist ex opposito ecclesie sancti Benedicti quondam domine de Lubellin zu lesen; vgl. , Nr. [30], und und TW01, Nr. 147, Nr. [30]..

Überlieferung:

Magdeburg, LHA, Cop. 1399 A 2, fol. 35r-52v, Orig.; recherche.lha.sachsen-anhalt.de/digital/Cop__Nr_1399a_2.xml (Digitalisat), lat.

  • Kroner, Festschrift (1884), S. 47 (ungenau).
  • Lämmerhirt, Anfänge (2015), S. 68, 74, 80 f. und 85-88;
  • Matut, Reinheit (2015), S. 51-54;
  • Lämmerhirt, Friedhof (2013), S. 15;
  • Sczech, Zum archäologischen Umfeld (2010), S. 22-25;
  • Stürzebecher, Schatzfund (2010), S. 151 f. und 154 f.;
  • Nitz, Wohnquartier (2010), S. 326-328 und 330;
  • Lämmerhirt, Erfurt (2010), S. 342;
  • Ruf-Haag, Juden (2009), S. 68-72;
  • Nitz, Stadt – Bau (2005), S. 85, vgl. auch das Hausverzeichnis auf der beiligenden CD.

Kommentar:

Die Liste der jüdischen Freizinszahler wurde im Vergleich zu den vorherigen Jahrgängen neu geordnet und mehrere Einträge wurden aktualisiert; vgl. TW01, Nr. 147. Vgl. allgemein zu den Freizinsregistern TW01, Nr. 55.

(mlä.) / Letzte Bearbeitung: 15.02.2016

Zitierhinweis

Corpus der Quellen zur Geschichte der Juden im spätmittelalterlichen Reich, hg. v. Alfred Haverkamp und Jörg R. Müller, Trier, Mainz 2015, TW01, Nr. 156, URL: https://www.medieval-ashkenaz.org/TW01/TW-c1-002q.html (Datum des Zugriffs)

Lizenzhinweis

Die Datensätze stehen unter einer Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) Lizenz und können unter Berücksichtigung der Lizenzbedingungen frei nachgenutzt werden. Sofern nicht anders angegeben, sind die verwendeten Bilder urheberrechtlich geschützt.

Zurück zur Übersicht