Quellen zur Geschichte der Juden in der Stadt Köln (1273-1347)

Zurück zur Übersicht

199 Quellen in diesem Teilcorpus. Sie sehen die Quelle 136.

Stadt Köln 1, Nr. 136

1331 Januar 5

Erzbischof Heinrich II. von Köln bekundet, dass die Schöffen, Ratsherren und die übrigen Bürger von Köln seine Kölner Juden vom kommenden Fest Mariä Lichtmess an für zehn Jahre als Mitbürger aufgenommen haben und diesen den Genuss der von ihm mit Zustimmung des Domkapitels verliehenen Privilegien gestatten. Damit dies der Stadt nicht zum Nachteil gereiche, gesteht er dieser zu, dass bei Straftaten gegen Juden nur der Übeltäter und sonst niemand verfolgt werden darf, und dies zudem nur in der Stadt Köln. Die Stadt darf nicht zur Verantwortung gezogen werden. Zum Schutz der Rechte und Privilegien der Juden ist es der Stadt erlaubt, gegen jedermann, auch den Erzbischof und seine Nachfolger, Maßnahmen zu ergreifen.

Nos Henricus dei gratia sancte Coloniensis ecclesie archiepiscopus, sacri imperii per Italiam archicancellarius, notum facimus presentium testimonio publice protestantes, quod cum prudentes viri, scabini, consules, ceterique cives nostri Colonienses nobis gratum obsequium impenderint et fecerint in eo, quod ad nostram requisitionem et utilitatem ecclesie nostre Coloniensis iudeos et iudeas nostros Colonie manentes cum eorum corporibus et rebus suis universis coniunctim et divisim receperunt in suam protectionem custodiamque ad defendendum eisdem a violentia iniuria et gravamine hominis cuiuscunque tanquam eorum concives omni absque dolo ad decem annos continuos, qui currere incipient in festo Purificationis gloriose virginis Marie proxime futuro. (1) Promittendes bona fide dictis iudeis nostris Coloniensibus litteras ipsis, nostro et capituli nostri Coloniensis, sub sigillis traditas que ex certa nostra ac ipsius capituli nostri scientia processerunt ratas, stabiles sub omni forma et conditionibus in eisdem litteris contentis in quibus hactenus Colonie fuerant, resident et ad huc sunt atque resident die hodierna per tempus eiusmodi decem annorum inviolabiliter observare. (2) Nolentes quod ex huiusmodi defensione iudeorum nostrorum Coloniensi civitati aut civibus nostris Coloniensibus universaliter aut singulariter aliquod gravamen generetur seu oriatur, sed eis cautum sit et securum. Item volumus quod si quis contra aliquem iudeum vel iudeam nostros Colonienses aliquo modo deliquerit, talem percutiendo, vulnerando, sibi sua violenter auferendo vel alias notabiliter iniuriando ex tunc solum modo huius modi delicto sive excessu impetemus aut quisquam nomino [!] nostro impetet ius Colonie ab eisdem delinquente aut delinquentibus accepturi et super hoc nos sive aliquis nomine nostro civitatem et cives nostros Colonienses coniunctim vel divisim non proferimus quomodolibet occasionare nec debemus vel gravare. Et si nos aut successor noster vel aliquis alter, quod absit, vellet ipsis iudeis nostris Coloniensibus durantibus annis predictis condiciones contentas in dictis eorum litteris in parte vel in toto infringere cum violentia et dicti nostri cives Colonienses hoc defenderent in eo ipsi contra nos, successorem nostrum ac ecclesiam Coloniensem aliquatenus non excedent. Nihilominus si quis nostros cives Colonienses in dicta defensione impediret se eis opponendo et ipsi nos requirerent super eo, ex tunc ipsis nostris civibus pro nostro posse ad supermodi defensionem confortandam et illidendam [!] fideliter effectu effectivo assistemus ipsos adiuturi. In cuius rei testimonium sigillum nostrum una cum sigillo capituli nostri Coloniensis presentibus litteris est appensum. Et nos, capitulum ecclesie Coloniensis, quia omnia et singula premissa ac in dictis litteris contenta de scitu, voluntate et consensu nostro acta sunt processeruntque ideo sigillum nostrum una cum sigillo dicti domini nostri archiepiscopi Coloniensis praesentibus in testimonium et firmitatem super eo duximus appendendum. Datum anno domini millesimo trecentesimo tricesimo primo in vigilia Epiphanie.

(1) 1331 Februar 2.

(2) Dies bezieht sich auf das Privileg des Erzbischofs für die Juden vom 29. Dezember 1330 (KO01, Nr. 135).

Überlieferung:

Köln, HAStadt, Best. 2, B 10, fol. 139r/v, Abschr. (um 1650), lat., Papier.

  • REK 4, Nr. 1928, S. 466;
  • Papierurkunden des 15. Jahrhunderts, S. 225 f.

(jmü.) / Letzte Bearbeitung: 07.03.2018

Zitierhinweis

Corpus der Quellen zur Geschichte der Juden im spätmittelalterlichen Reich, hg. v. Alfred Haverkamp und Jörg R. Müller, Trier, Mainz 2016, KO01, Nr. 136, URL: https://www.medieval-ashkenaz.org/KO01/KO-c1-0037.html (Datum des Zugriffs)

Lizenzhinweis

Die Datensätze stehen unter einer Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) Lizenz und können unter Berücksichtigung der Lizenzbedingungen frei nachgenutzt werden. Sofern nicht anders angegeben, sind die verwendeten Bilder urheberrechtlich geschützt.

Zurück zur Übersicht